ZNAČAJ RANOG ODGOJA

Dana 30.12.2023. godine u Islamskom centru u Tutinu, u organizaciji ženskog kluba mladih, gost izlagač je bila Merjem ummu Aiša, diplomirani vaspitač. Važnost teme, odgoja djece u ovako teškim i složenim vremenima, zahtjeva poseban trud na polju kvalitetne analize, kako bi rezultati u odgoju djece bili vidljivi u praksi. Ne sumnjamo da prezentaciju koju je Merjem ummu Aiša imala u islamskom centru, predstavlja važan korak u edukaciji, iskustvima i stečenim znanjima kao i u metodologiji odgoja djece, također i prenošenje tog znanja i iskustava na prisutne članove islamskog centra.

Prenosimo vam podnaslove i kraće uvode sa ove naučne prezentacije, koju je izlagač teorijski obrazlagao:

❖Odgoj

● odgoj je proces izazivanja promjena kod djeteta u njegovom tijelu, sposobnostima, načinu razmišljanja, običajima, sklonostima, orijentacijama, tj. u različitim aspektima njegove ličnosti, tako da nakon tih promjena postane drugačiji od onoga kakav je bio ranije, uz pretpostavku da će taj proces dovesti do unapređivanja njegovih ličnih i društvenih kapaciteta
● te promjene realizuju vrijednost i
standarde zajednice
● značaj vjerovanja kao norme i smjernice
● odgoj podrazumijeva sve utjecaje koje
čovjek doživljava od svih životnih činilaca
koji ga okružuju, bilo da su ti utjecaji
ciljani ili ne, direktni ili indirektni ( ne vezuje se za ustanove)

❖Obrazovanje
● obrazovanje predstavlja organizovani i sistemski organizirani i institucionizirani dio odgoja shodno utvrđenim znanstvenim kategorijama, kao što su geografija, jezik, matematika…
Ono se odvija na mjestu koje je namijenjeno za takve aktivnosti, kao što su škole, instituti ili univerziteti, a izvršava ih skupina radnika koji su pripremljeni da se bave tim poslom, dakle nastavnici.

❖ Djeca u islamu

● među plemenitim osjećanjima koja je Allah usadio u srca roditelja je i osjećaj samilosti, blagosti i naklonjenosti prema djeci. ● Ebu Davud i Tirmizi prenose od Amra b. Šuajba koji prenosi odsvoga oca, a ovaj od svoga oca : “Allahov Poslanik ti je rekao: ‘Ne slijedi naš pravac ko nije samilostan prema našoj djeci i ne zna za obaveze prema starijima’.“ ● Buhari prenosi od Aiše, radijallahu ‘anha: “Jednom je Vjerovjesniku došao beduin koga je upitao: ‘Ljubite li vi svoju djecu?’ ‘Ne, nikada ni jedno nisam poljubio.’ Na to mu je Poslanik rekao: ‘A šta ja mogu kada ti je Allah oduzeo samilost iz srca’!?”

❖ Karakteristike predškolskog djeteta

● potreba za kretanjem
● potreba za igrom
● radoznalost
● plastičnost
● emocionalnost
● čulnost
● egocentrizam

❖ Plastičnost

● plastičnost je podložnost, prilagođavanje uticajima sredine
● oporavljanje nakon poremećaja i povreda
● promjena kao rezultat učenja. ◇ Plastičnost mozga omogućava:
➢ Sposobnost učenja novih stvari
➢ Sposobnost da poboljšate svoje postojeće kognitivne sposobnosti
➢ Oporavak od moždanog udara i traumatskih povreda mozga
➢ Jačanje pojedinih regija ako su neke funkcije izgubljene ili opadaju
➢ Poboljšanja koja mogu unaprediti kondiciju mozga

❖Rana stimulacija

● sinapse u mozgu ● stimulacija (učenje) tokom ranog razvoja od presudnog je značaja za pozitivan razvoj svakog deteta
● učenje maternjeg jezika ● Husein Bolt, primjer rane stimulacije

❖Greške roditelja

● greške koje čine roditelji najčešće se dešavaju iz najbolje namere mogu dovesti do razvojnih smetnji.
● što su greške učestalije i dugotrajnije, to će dovesti do većih problema prilikom polaska u školu.
● neke od najčešćih grešaka u radu i vaspitanju dece su:
1. plava i roze soba – u prvih nekoliko nedelja života, bebi su potrebni kontrasti kako bi dobila prve stimulacije iz okruženja i počela sa razvojem vida.
2. pasiranje hrane – dugotrajna upotreba pasirane hrane ne podstiče dovoljno razvoj mišića vilice, što kasnije može da uzrokuje probleme sa govorom.
3. vožnja u kolicima – prekomerena upotreba kolica (do treće godine) usporava jačanje krupnijih mišićnih grupa, ne podstiče se razvoj spretnosti deteta.
4. zabrana skakanja i vrtenja – uskraćivanjem prirodne potrebe deteta za ovakvom vrstom
kretanja povezivanje nervnih puteva i razvoj inteligencije.
5. video igrice i mobilni telefon – prekomerena upotreba modernih tehnologija sprečava aktivaciju većih regija u mozgu kao što su: fina motorika (10 prstiju), govor, ravnoteža, aktivacija stopala, dinamička akomodacija oka i rotacija.

❖Egocentrizam

● egocentrizam se izražava kroz sklonost djeteta da о svemu sudi prema sebi, odnosno kroz nesposobnost da shvati tuđu tačku gledišta.
● nema granice koja odvaja njegov unutrašnji svijet od spoljašnjeg
● dječija »sebičnost«, sklonost laganju«, »krađama«, »bestidnost« i sl. uopšte ne zaslužuju da se tako nazovu kada se shvate psihicki mehanizmi koji dovode do njih, kao i neizgrađenost pojmova о svojini, objektivnosti činjenica, moralnom kodeksu koji vlada u društvu itd.
● kritični periodi – ovaj prelaz obično nije postepen nego skokovit, često ga
prate neki oblici negativnog ponašanja (neposlušnost, negativizam, razne
vrste otpora).

Kao što možete primjetiti, prezentacija je obilovala veoma važnim informacijama potrebnim u odgoju djeteta. Velika zahvalnost izlagaču, uz dovu Allahu Uzvišenom da je nagradi na prenošenju znanja i iskustava iz njene oblasti, a koje će nesumnjivo koristiti majkama, članovima islamskog centra, koje su prisustvovale izlaganju, kao i sestrama koje se bave edukacijom djece.